Ten artykuł dotyczy islandzkiego pierwowzoru. Zobacz też inne znaczenia tego wyrażenia. |
Latibær – islandzka marka założona w 1995 roku, działająca na wielu płaszczyznach. Wspólny cel wszystkich inicjatyw to promocja zdrowego stylu życia, właściwych wyborów w tym zakresie oraz szeroko pojęta rozrywka w tych kategoriach.
Historia[]
Według różnych źródeł, pomysł na Latibær zrodził się albo gdy Magnús Scheving sam zauważył, że nie ma żadnych wzorów do naśladowania dla dzieci w zakresie zdrowego żywienia i stylu życia, albo po licznych pytaniach od rodziców na te tematy podczas wielu konferencji Schevinga.
Za początek Latibær należy uznać napisanie i publikację książki Áfram Latibær! przez Magnúsa Schevinga w 1995 roku. Szybko stała się ona bestsellerem i pozwoliła na budowanie ogólnoislandzkiej marki. W kolejnych latach działalność stopniowo się rozszerzała. W 1996 roku powstał spektakl teatralny na bazie książki, który również odniósł duży sukces. Wydawane były gry planszowe, książeczki dla najmłodszych. Organizowano także wydarzenia na żywo i kampanie promocyjne.
W 1999 roku zawarta została współpraca z bankiem Krakkabanki, który pomagał w promocji wydarzeń związanych z Latibær, a także sam niektóre współorganizował. Najważniejszymi były "Lató hagkerfið" (ekonomia) oraz interaktywna strona internetowa, pierwsza w historii marki. W tym czasie powstało także słuchowisko Jól í Latabæ oraz działała stacja radiowa "Útvarp Latibær", transmitująca piosenki z przedstawień i inne edukacyjne materiały. Powstały grafiki komputerowe oraz pierwsze kukiełki postaci.
Po premierze Leniuchowa, działania marki zostały dostosowane do międzynarodowej wersji, aczkolwiek na Islandii wciąż używano dotychczasowych nazw oraz imion postaci. Prowadzone były także lokalne działania, w odświeżonej formie.
Postacie[]
W publikacjach marki Latibær pojawiało się wiele różnorodnych postaci, aczkolwiek nie wszystkie były obecne w każdym medium. Postaci, które pojawiają się w każdym bądź większości z nich to:
- Íþróttaálfurinn (Sportowy elf) – niezwykle wysportowany, pełen energii elf.
- Solla Stirða (Solla sztywna) – dziewczyna, której głównym problemem był brak zwinności i rozciągliwości, co później udało jej się przezwyciężyć.
- Glanni Glæpur (Glanni przestępca) – kryminalista, pojawiający się począwszy od książki Latibær í vandræðum. Chciał przejąć władzę w Latibær.
- Siggi Sæti (Siggi słodki) – chłopiec, mający problemy z nadmiernym jedzeniem słodyczy. Marzy o byciu superbohaterem. Ma charakterystyczny, wystający brzuch.
- Goggi Mega – chłopiec uzależniony od wszelakiego rodzaju technologii.
- Halla Hrekkjusvín (Halla chuliganka) – dziewczyna, która lubi dokuczać innym oraz ma problemy z przestrzeganiem reguł.
- Nenni Níski (Nenni skąpy) – bogaty chłopak, uważający że wszystko należy do niego.
- Maggi Mjói (Maggi chudy) – chłopiec, mający problemy ze zrównoważoną dietą. We wcześniejszych publikacjach ma niedowagę, zaś w późniejszych staje się już zdrowszy oraz bardziej wyluzowany.
Oprócz nich, dość istotnymi postaciami są:
- Bæjarstjórinn (Burmistrz) – burmistrz Latibær, zatroskany o stan jego mieszkańców.
- Stína Símalína (dosł. linia telefoniczna) – kobieta zamieszkująca Latibær, uwielbiająca plotkować i rozmawiać przez telefon.
- Pósturinn (Listonosz) – pracownik poczty, który jest dosyć leniwy i zasypia podczas pracy.
- Lolli Lögga (Lolli policjant) – stróż prawa, pilnujący porządku w Latibær. Jest przy tym dość nieudolny.
- Haninn (Kogut) – dosyć leniwy kogut, piejący o wschodzie słońca. Narzeka na rozaktywizowanie miasteczka.
Większość z postaci znalazła się po mniejszych bądź większych zmianach w serialu Leniuchowo, część była planowana, lecz nie pojawiła się, a część została odrzucona jeszcze przed powstaniem koncepcji serialu.
Obszary działalności[]
Publikacje związane z Latibær obejmowały wiele różnorodnych dziedzin życia społecznego i kulturalnego.
Książki[]
Pierwszym medium, w którym pojawiło się Latibær są książki, a później także książeczki dla najmłodszych. Książki, według oficjalnej strony, przeznaczone były głównie dla dzieci w wieku 4 do 8 lat. Powstały trzy:
- Áfram Latibær! (1995)
- Latibær á Ólympíuleikum (1996)
- Latibær í vandræðum (1997)
Ponadto w późniejszym czasie powstała seria ośmiu książeczek obrazkowych dla dzieci w wieku 1-3, skupiająca się na poszczególnych postaciach: Íþróttaálfurinnie, Glannim, Goggim, Halli, Maggim, Nennim, Solli oraz Siggim.
Oprócz książek z fabułą, wydano także książkę kucharską Matreiðslubók Latabæjar.
Teatr[]
Dwie spośród książek zostały przeniesione na deski teatru, zyskując dużą popularność. Obie sztuki dość wiernie odwzorowują książki, jednak wprowadzają kilka zmian. Po raz pierwszy pojawiają się w nich ważne koncepcje serii. Oba przedstawienia zostały także nagrane i wydane na DVD. Są to:
- Áfram Latibær! (1996)
- Glanni Glæpur í Latabæ (1999)
Muzyka[]
Muzyka była ważną częścią publikacji związanych z Latibær. Autorem wszystkich piosenek był Máni Svavarsson.
Płyta z muzyką do ćwiczeń dołączona była już do książki Áfram Latibær!. Dużą popularnością cieszyła się ścieżka dźwiękowa z przedstawień teatralnych, wydawana równolegle do płyt DVD z nagraniami. W 1998 do gry planszowej Latador dołączona była płyta z muzyką. W 2001 zostało wydane słuchowisko Jól í Latabæ, w którym muzyka była przeplatana narracją. W 2003 roku została opublikowana piosenka Dönsum.
W 2002 uruchomione zostało "Útvarp Latibær" - stacja radiowa z muzyką z Latibær oraz innymi audycjami dla dzieci. Od 2003 dostępna była także w wersji online.
Finanse[]
Od 1999 Latibær współpracowało z Krakkabanki - bankiem dla dzieci.
W latach 2001-2004 co roku w wakacje organizowane było wydarzenie "Lató hagkerfið", którego głównym założeniem była promocja oszczędzania pieniędzy wśród dzieci, a także promocja zdrowych produktów oraz form aktywnego spędzania czasu. W czasie trwania wydarzenia wybranych placówkach dzieci mogły deponować pieniądze na kontach i otrzymywać za to banknoty z wizerunkami postaci z serii o wartości 50 lub 100 Lató, do 1000 jednorazowo. Lató mogły być następnie używane do kupowania wybranych produktów współpracujących marek lub do płacenia na wstęp na basen, do zoo lub za przejazdy komunikacją miejską. Podsumowanie wydarzenia zawsze kończyło się festynem rodzinnym z możliwością zakupu gadżetów za Lató.
W 2002 w sprzedaży dostępne były także skarbonki w kształcie Íþróttaálfurinna.
Wydarzenia[]
W wakacje 1999 organizowane były zawody sportowe dla dzieci. W październiku 2003 uruchomiona została akcja "Orkubókin". W jej ramach dostępne były specjalne książeczki, które rodzice lub same dzieci mogły wypełniać naklejkami za każde określone czynności i w ten sposób monitorować postępy w zmianie diety.
Gry i zabawki[]
Gry i zabawki z serii Latibær były skierowane do najmłodszych. Były to karty do gry z wizerunkami postaci, puzzle lub kolorowanki. W 1998 stworzona została gra planszowa Latador, w której należało wykonywać odpowiednie ćwiczenia do muzyki z dołączonej płyty.
Produkty spożywcze i inne[]
Latibær oferowało różnego rodzaju produkty spożywcze, m.in. pieczywo, wodę butelkowaną czy owoce i warzywa. Oprócz tego w sprzedaży dostępne były witaminy, pasty do zębów z logiem marki. Innymi produktami dostępnymi na rynku były buty sportowe czy kartki okolicznościowe.
Latibær po 2004[]
Od 2004 roku działalność była stopniowo dostosowywana do wersji międzynarodowej. W wakacje podczas "Lató hagkerfið" na materiałach promocyjnych Íþróttaálfurinn miał już niebieski strój, a podczas otwarcia Solla wyglądała tak, jak Stephanie. Po premierze serialu używano już w pełni wyglądu postaci z wersji międzynarodowej, jednak pozostawiono dotychczasowe imiona i nazwę. Postacie grane przez Islandczyków w dubbingu islandzkim również miały głosy swoich odtwórców z wersji międzynarodowej.
Prowadzono rozmaite bardziej lokalne inicjatywy, już związane z Leniuchowem, ale wciąż pod islandzką nazwą Latibær. W latach 2006-2014 w ramach maratonu w Reykjavíku odbywał się "Latabæjarhlaupið" - bieg Leniuchowa - na dystansie ok. 1,5–2 km. Cieszył się on dosyć dużą popularnością, gromadząc kilka tysięcy uczestników. W roku 2009 została wydana ponownie płyta Jól í Latabæ, a w 27 marca 2010 w Laugardalshöll odbyło się wydarzenie dotyczące Leniuchowa z gościnnym udziałem znanych gwiazd islandzkich. W 2013 zostały wydane na nowo książeczki o poszczególnych postaciach, ale z ich wyglądem i charakterem z Leniuchowa. W maju 2017 roku w Borgarnes otwarto Latabæjarsafn - muzeum Leniuchowa - w którym znajdują się również eksponaty z okresu Latibær.